De Belgische pensioenfondssector houdt stand, ook onder extreem gespannen economische omstandigheden. Dat blijkt uit de vandaag gepubliceerde resultaten van de Europese stresstest voor pensioenfondsen.
In 2017 heeft EIOPA (European Insurance and Occupational Pensions Authority) in 19 landen met een relevante pensioenmarkt een stresstest voor pensioenfondsen uitgevoerd. EIOPA heeft daarmee niet enkel willen onderzoeken hoe bestendig de Europese pensioenfondsensector is tegen crisisschokken in de financiële markten, maar ook de impact van die schokken op de economie en de financiële markten willen analyseren. De Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) is als toezichthouder op de Belgische pensioenfondsen lid van EIOPA.
Belgische tweedepijlerpensioenfondsen hebben aan deze pan-Europese oefening deelgenomen. De Belgische pensioenfondsensector werd vertegenwoordigd door een representatief staal van instellingen die de helft van de activa onder beheer van de Belgische instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening (IBP’s) vertegenwoordigen.
De stresstest werd uitgewerkt door het Europees comité voor Systeemrisico’s (ESRB) in nauwe samenwerking met de Europese Centrale Bank. De deelnemende pensioenfondsen werden onderworpen aan een stressscenario gebaseerd op een prijsdaling van de activa in combinatie met een daling van de risicovrije rentevoet. Dat pessimistische scenario was gekaderd in een context van toegenomen onzekerheid, in hoofdzaak als gevolg van de Brexit en het toegenomen protectionisme in de Verenigde Staten, en had ook een impact op de financiële markten, de vastgoed- en grondstoffenprijzen en de inflatie.
Het stressscenario werd zowel toegepast op de balanscijfers opgesteld volgens het nationale solvabiliteitskader (National Balance Sheet – NBS) als op de zogenaamde Common Balance Sheet (CBS). De CBS is een op Solvency II geïnspireerd toezichtsinstrument. EIOPA ontwikkelde dit instrument om pensioenverplichtingen onder beheer van IBP’s volgens een geharmoniseerde Europese methodologie te waarderen en voor te stellen. Bij de CBS worden de verplichtingen van de pensioenfondsen berekend op basis van de risicovrije rentevoet. Bovendien brengt de CBS niet alleen alle beschermingsmechanismen in beeld die kunnen worden gebruikt om pensioenverplichtingen na te komen wanneer zich tekorten voordoen, zoals een beschermingsfonds of de bijstortingscapaciteit van een sponsor[1], maar ook in welke mate pensioentoezeggingen in dergelijk geval kunnen worden ingekort (benefit reductions).
De Belgische resultaten van de stresstest zijn zowel onder het Belgisch solvabiliteitsregime (NBS) als met toepassing van de geharmoniseerde CBS positief. Uit de stressoefening blijkt immers dat de Belgische pensioenfondsensector, gemiddeld genomen, ook onder extreem gespannen economische omstandigheden goed standhoudt. Dit resultaat is in hoofdzaak te danken aan de ruime buffers die de betrokken pensioenfondsen aanhouden en/of de aanwezigheid van sterke sponsors.
België is daarmee één van de landen die in het stressscenario een volledige dekking van hun verplichtingen weten te handhaven.
Het perscommuniqué van EIOPA is beschikbaar op de EIOPA-website.
[1] Een ‘sponsor’ is de persoon die een pensioentoezegging doet en instaat voor de financiering ervan.