Tak 21-verzekeringen kunnen als gevolg van de eraan verbonden kosten en de huidige lage rentevoeten op vervaldag een negatief rendement hebben. De FSMA roept de consumenten op hier aandachtig voor te zijn. Ze heeft ook de verzekeringssector gewezen op het belang van een duidelijke informatieverstrekking hierover bij de verkoop van Tak 21-verzekeringen.
Spaarders die op zoek zijn naar een product met een vast rendement kunnen kiezen voor een investering in een Tak 21-levensverzekering. Spaarders die hun geld op (middel)lange termijn willen beleggen en vóór alles geen verlies willen lijden op het geïnvesteerde kapitaal, kozen traditioneel voor een Tak 21.
In de meeste contracten is er steeds de mogelijkheid bijkomende premies te storten. In de loop der jaren groeit het geïnvesteerde geld aan dankzij de rentevoet die geldt op het ogenblik van het storten van deze bijkomende premie. Die rentevoet is voor een bepaalde tijd, soms zelfs voor de volledige duur van het contract, gewaarborgd.
De intresten worden doorgaans gekapitaliseerd: zij worden bij het oorspronkelijk belegde kapitaal gevoegd zodat zij het jaar nadien zelf ook intresten opbrengen. Daarnaast is er in veel contracten ook de mogelijkheid dat de verzekeraar een winstdeelname toekent aan het contract. Deze winstdeelname is niet vooraf vastgelegd of gegarandeerd, maar zal afhangen van hoeveel winst de verzekeraar maakt. Eens de winstdeelname is toegekend, kan de verzekeraar ze niet terugnemen.
Maar aan zo’n verzekering zijn ook kosten verbonden. Het gaat om eenmalige instapkosten, eventuele uitstapkosten en ook terugkerende kosten zoals beheerskosten. Daarnaast zijn er ook veelal nog bepaalde taksen en heffingen verschuldigd.
De FSMA heeft vastgesteld dat heel wat Tak 21-producten die in België gecommercialiseerd worden, de jongste jaren relatief weinig rendement bieden.
Bij veel producten bedraagt de gegarandeerde intrestvoet 0 procent. Het positieve rendement van deze producten hangt dus volledig af van de niet-gegarandeerde winstdeelname. Indien er geen winstdeelname voorzien is of de winst van een verzekeraar geen winstdeelname toelaat of het bedrag van deze winstdeelname te laag zou zijn om de kosten te compenseren, kan het rendement van een dergelijke Tak 21-verzekering negatief zijn omdat bijvoorbeeld beheerskosten worden aangerekend.
Ook als er geen beheerskosten worden aangerekend, kan het rendement negatief zijn. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer het product onvoldoende lang wordt aangehouden. Daardoor kunnen de (soms hoge) instapkosten en de eventuele uitstapkosten niet worden ‘afgeschreven’ over een voldoende lange looptijd.
Bovendien kan ook de gegarandeerde intrestvoet zelf negatief zijn. Dit kan ook een negatief rendement impliceren. Voor zover de FSMA weet, zijn er op vandaag evenwel (nog) geen verzekeraars die een negatieve interestvoet garanderen.
De FSMA trekt dan ook de aandacht van het publiek op deze problematiek. Het garanderen van een negatieve interestvoet of, gezien de huidige lage rentevoeten, het aanrekenen van kosten verbonden aan een Tak 21-verzekering, kunnen tot gevolg hebben dat de geïnvesteerde premies op vervaldag of bij afkoop niet volledig worden terugbetaald. Bij de keuze van een Tak 21-verzekering is het belangrijk zich niet louter te laten leiden door beloftes van kapitaalgarantie of behoud van het kapitaal. De consument moet wel voldoende letten op de hoogte van de rentevoet, de termijn gedurende welke deze intrestvoet wordt gegarandeerd en de impact van de kosten op het rendement en zelfs het kapitaal. Ook hier dient rekening te worden gehouden met de mogelijke impact van taksen of andere heffingen.
De FSMA heeft de verzekeringssector erop gewezen dat de documenten en publiciteit voor Tak 21‑verzekeringen de eventuele risico’s op kapitaalverlies duidelijk moeten vermelden. Ook termen als kapitaalgarantie’ of ‘behoud van het kapitaal’ moeten in de communicatie mogelijk genuanceerd worden. De FSMA zal hier ook over waken wanneer ze, in het kader van haar a-posteriori-toezicht, publiciteit voor Tak 21-verzekeringen controleert.