3. Wat kan je melden?

• Via dit meldingskanaal worden zogenaamde integriteitsschendingen gemeld. Hiermee bedoelen we:
  • Een handeling of het nalaten van een handeling die een bedreiging is voor of die een schending is van het algemeen belang en die:
    • een inbreuk is op de rechtstreeks toepasbare Europese bepalingen, de wetten, de besluiten, de omzendbrieven, de interne regels en de interne procedures die van toepassing zijn op de federale overheidsinstanties en hun personeelsleden; en/ of
    • een risico inhoudt voor het leven, de gezondheid of de veiligheid van personen of voor het milieu; en/of
    • getuigt van een ernstige tekortkoming in de professionele verplichtingen of in het goede beheer van een federale overheidsinstantie;

  • Het bewust bevelen of adviseren om een integriteitsschending te begaan zoals bedoeld onder het voorgaande streepje.

    Om van een integriteitsschending te spreken zijn er dus 2 voorwaarden: (i) er moet een inbreuk zijn op één van de hierboven vermelde normen (of een aantasting van één van de hierboven vermelde beschermde belangen), en (ii) die inbreuk moet een schending van of een bedreiging voor het algemeen belang uitmaken.

    De memorie van toelichting van de Wet Integriteitsschendingen bevat, in de context van toezichthouders zoals de FSMA, de volgende toelichting omtrent het type van normen dat hiermee bedoeld wordt: 'Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om de wetgeving inzake overheidsopdrachten of inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en persoonsgegevens, of beveiliging van netwerk- en informatiesystemen. Het is daarentegen niet de bedoeling dat de meldingen betrekking zouden hebben op veronderstelde tekortkomingen bij de uitoefening van hun toezichtsrol en de inhoudelijke beleidskeuzes die zij in dit verband maken. Dergelijke meldingen kunnen niet binnen het toepassingsgebied van onderhavig wetsontwerp vallen aangezien de behandeling ervan de onafhankelijkheid van de betreffende instellingen bij de uitoefening van hun toezicht in het gedrang zou brengen.'

    De memorie van toelichting verduidelijkt ook waarom de 'algemeen belang'-toets werd toegevoegd: 'om te vermijden dat de veronderstelling van elke inbreuk op een wet, besluit of reglement een veronderstelde integriteitsschending is, of als er slechts sprake is van een menselijke fout of vergissing of van een discussie over de correcte interpretatie van de regel, of als de inbreuk slechts een impact heeft op de persoonlijke situatie van de klokkenluider'. Het is, met andere woorden, niet de bedoeling dat (lichte) menselijke fouten en vergissingen of legitieme discussies over de interpretatie of toepassing van een regel als een 'integriteitsschending' beschouwd worden. Dit begrip heeft eerder betrekking op ernstige en opzettelijke fouten die het algemeen belang bedreigen.

    In geval van oprechte twijfel of een bepaalde inbreuk voldoende ernstig is om een integriteitsschending uit te maken, kan je altijd de vermoede integriteitsschending melden aan het interne meldingskanaal. Het interne meldingskanaal zal je dan inlichten indien de melding niet ontvankelijk is, of de melding onderzoeken indien deze wel ontvankelijk is. Zie hieromtrent ook ('Welke procedures zijn van toepassing op een melding?').

• Het kanaal kan echter niet gebruikt worden voor het volgende type inbreuken:
  • Pesterijen, geweld op het werk en ongewenst seksueel gedrag op het werk ten aanzien van de personen bedoeld in artikel 2, § 1, tweede lid, 1°, van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk^[1]; en
  • Discriminatie op grond van één van de beschermde criteria:
    • leeftijd, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, vermogen, geloof of levensbeschouwing, politieke overtuiging, taal, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, een handicap, een fysieke of genetische eigenschap, sociale afkomst^[2];
    • geslacht of een van de criteria gelijkgesteld met geslacht (zwangerschap, bevalling of moederschap en geslachtsverandering)^[3]; en
    • nationaliteit, een zogenaamd ras, huidskleur, afkomst of nationale of etnische afstamming^[4].

Dit doet geen afbreuk aan het feit dat discriminatie of daden van geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag indruisen tegen de waarden van de FSMA, die gebaseerd zijn op het respect voor en de waardigheid en de integriteit van elke medewerker.