Regels over het verstrekken van raad over financiële planning

In principe wel. Dit impliceert dat uw cliënt u een volledig overzicht geeft van zijn vermogen, zodat u zijn doelstellingen en behoeften kunt bepalen.

Als uw cliënt hier zelf uitdrukkelijk om verzoekt, kan uw raad zich beperken tot een gedeelte van het vermogen van uw cliënt. U moet uitdrukkelijk in de overeenkomst over financiële planning opnemen welke delen van het vermogen u zal analyseren.

In de mate dat de cliënt dit niet (voldoende) doet, waardoor het voor u onmogelijk is zijn behoeften en doelstellingen te bepalen, moet u zich onthouden van het verstrekken van raad over financiële planning.

Uw raad over financiële planning moet minstens vier aspecten (kunnen) behandelen:

1. het burgerlijk recht
2. het fiscaal recht en de fiscaliteit
3. het socialezekerheidsrecht en de bestaanszekerheid
4. de economische en financiële context.

Als uw cliënt niet wil dat u een multidisciplinaire analyse doet die rekening houdt met die vier dimensies, moet u dit expliciet in de overeenkomst opnemen. In elk geval moet de cliënt op de hoogte zijn van de principiële verplichting om de vier dimensies te belichten. Het initiatief om de draagwijdte van de raad over financiële planning te beperken, ligt bij de cliënt. Het is beter dat de cliënt zelf aangeeft welke aspecten hij van de raad over financiële planning wenst uit te sluiten. Een systeem waarbij de cliënt de uit te sluiten aspecten louter aankruist, is om die reden niet aangewezen.

1.1. Wat is het verschil tussen “fiscaal recht” en “fiscaliteit”

Het fiscaal recht gaat over de regels met betrekking tot onder meer de belastbare grondslag, de berekening en de heffing van belastingen. Fiscaliteit gaat over het gevoerde fiscaal beleid.

1.2. Wat begrijpt men onder “socialezekerheidsrecht en bestaanszekerheid”?

Dit omvat op de eerste plaats een analyse van de vier pijlers van de bestaanszekerheid en de bijbehorende fiscaliteit (wettelijk pensioen, aanvullend bedrijfspensioen met fiscale voordelen, individueel pensioensparen met fiscaal voordeel, individueel sparen en beleggen zonder fiscaal voordeel).

Het kan relevant zijn om andere aspecten van de sociale zekerheid in de raad over financiële planning te behandelen (zoals het stelsel van ziekte- en invaliditeitsverzekering). Dit is afhankelijk van de situatie van de cliënt.

1.3. Wat begrijpt men onder “economische en financiële context”?

Dit omvat de algemene macro-economische en andere tendensen die een invloed kunnen hebben op de samenstelling van het vermogen (bv. periodes van lage of hoge rente, inflatie, deflatie).

Ja, u mag een beroep doen op externe deskundigen om bepaalde aspecten van financiële planning te behandelen. U moet wel over de passende deskundigheid beschikken om rekening te houden met het gespecialiseerde externe advies in uw raad over financiële planning. In elk geval blijft u verantwoordelijk voor het advies opgenomen in de raad over financiële planning.

In bepaalde gevallen mag u de cliënt ook doorverwijzen, bijvoorbeeld als u moet ingaan op internationale aanknopingspunten of aspecten van buitenlands recht. In dat geval mag u in uw raad over financiële planning vermelden dat het aangewezen is dat de cliënt contact opneemt met een expert in de plaatselijke wetgeving.

U moet de nodige informatie verzamelen over de persoonlijke situatie van de cliënt om hem passende raad kunt geven. 

Dit omvat o.m. informatie over:

• zijn financiële, familiale en professionele situatie, zoals:
  • aard en omvang van zijn reguliere inkomsten,
  • zijn activa, waaronder liquide middelen, beleggingen en vastgoed, en
  • zijn reguliere of geplande financiële verplichtingen.
• zijn doelstellingen en behoeften.

Als u deze informatie niet kunt verzamelen (bv. de cliënt weigert u bepaalde informatie te geven), dan mag u die cliënt geen raad over financiële planning geven.

U moet zelf bepalen wat de meest adequate manier is om alle relevante informatie voor de financiële planning te verzamelen. U zamelt deze informatie in ieder geval schriftelijk in.

Ja, enkel de vergunde onafhankelijke financieel planners mogen de titel “onafhankelijk financieel planner” of gelijkaardige termen gebruiken.

16.1. Belgische gereglementeerde ondernemingen

De Belgische gereglementeerde ondernemingen mogen van rechtswege raad over financiële planning verstrekken, voor zover hun statuut dit niet uitsluit. De Wet Financiële Planning legt hen geen vergunnings- of registratieverplichting op. Zij moeten wel de gedragsregels voorzien in de Wet Financiële Planning naleven.

De gereglementeerde onderneming moet zelf onderzoeken of de wet die haar statuut regelt, toelaat dat zij deze activiteit aanbiedt. Zo mogen Belgische verzekeringsondernemingen geen raad over financiële planning verstrekken. Zij moeten hun doel immers beperken tot de verzekeringsactiviteit en de verrichtingen die daar rechtstreeks uit voortvloeien, met uitsluiting van elke andere handelsactiviteit.

16.2. Gereglementeerde ondernemingen uit een andere EER-lidstaat

Drie situaties zijn denkbaar:

• Het statuut van de gereglementeerde onderneming sluit de activiteit van raad over financiële planning uit. In dat geval mag zij ook in België geen raad over financiële planning aanbieden. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de verzekeringsondernemingen uit een andere EER-lidstaat
• Het paspoort van de gereglementeerde onderneming omvat niet de raad over financiële planning. In dat geval mag zij deze dienst in België aanbieden via de vestiging van een bijkantoor. Dit is bijvoorbeeld het geval voor verzekeringstussenpersonen en beleggingsondernemingen die ressorteren onder het recht van een andere EER-lidstaat.
• Het paspoort van de gereglementeerde onderneming omvat de raad over financiële planning. In dat geval mag zij deze dienst aanbieden in België via een bijkantoor en/of in het kader van vrije dienstverlening. Dit is het geval voor kredietinstellingen die ressorteren onder het recht van een EER-lidstaat.

De relatiebeheerder mag de raad over de financiële planning aan de cliënt overhandigen. De relatiebeheerder mag de juridische termen uitleggen die zijn gebruikt in de raad over de financiële planning, zodat de cliënt dit document begrijpt. In dit verband mag de relatiebeheerder de raad over de financiële planning van uitleg of commentaar voorzien. Relatiebeheerders die van deze mogelijkheid gebruikmaken, moeten bijzondere aandacht besteden aan hun opleiding met betrekking tot de technieken en juridische termen die in het kader van financiële planning worden gebruikt.

Als de cliënt tijdens het uitleggen of verduidelijken van de juridische termen vragen stelt die verband houden met de beoordeling van de gebruikte planningstechniek, zijn de gespecialiseerde diensten van de gereglementeerde onderneming verplicht de planning opnieuw te bekijken.

Dit geldt ook voor gereglementeerde ondernemingen die naast hun gereglementeerde activiteit ook raad over financiële planning verstrekken. Het is belangrijk dat er op operationeel gebied een onderscheid wordt gemaakt tussen het team voor de financiële planning en het team dat beleggingsdiensten aanbiedt of de cliënt voorstelt om bepaalde financiële producten of specifieke verzekeringen te (ver)kopen. Een bank of beleggingsonderneming mag de cliënt vergezellen bij de notaris of advocaat voor formaliteiten die hierop betrekking hebben. Als de cliënt in het kader van zo’n begeleiding echter vragen stelt die verband houden met de planningstechniek, mag de bank of beleggingsonderneming die alleen beantwoorden als ze de tussenkomst vraagt van iemand van de dienst financiële planning.

Nee, tenzij van inwonende gezinsleden of van een vennootschap waar u effectieve leider bent. U mag wel de rekeningen van uw cliënt inzien.

Nee. U mag geen beleggingsdiensten verstrekken. U mag geen enkele vorm van advies geven over transacties in individuele financiële producten.