Op grond van artikel 42, §2 van de WAP en artikel 96 van de WIBP, is een pensioeninstelling verplicht om de feitelijke beleggingsportefeuille met betrekking tot een aanvullende pensioentoezegging te verstrekken aan een aangeslotene, op diens verzoek, “wanneer de aangeslotene het beleggingsrisico draagt”.
Volgens de FSMA is er sprake van een ‘beleggingsrisico ten laste van de aangeslotene’ in de zin van voormelde bepalingen, wanneer het uit te keren aanvullend pensioen rechtstreeks wordt beïnvloed door schommelingen in de marktwaarde en/of het rendement van de beleggingsportefeuille die dient tot financiering van de toezegging.
Op basis van dit criterium is de FSMA van oordeel dat het beleggingsrisico wordt gedragen door de aangeslotene bij pensioentoezeggingen van het type vaste bijdragen die beheerd worden door de pensioeninstelling op één van de volgende manieren:
- in het geval van een IBP, via een middelenverbintenis;
- in het geval van een verzekeraar, via verzekeringsverrichtingen die verbonden zijn aan een beleggingsfonds (‘tak 23’).
Daarentegen draagt de aangeslotene, naar het oordeel van de FSMA, niet het beleggingsrisico bij pensioentoezeggingen van het type vaste prestaties of cash balance. Dat is ook zo voor toezeggingen van het type cash balance waarbij het gewaarborgd rendement is gekoppeld aan een financieel instrument of index. In dat geval is het uit te keren aanvullend pensioen weliswaar onzeker, omdat het afhangt van de evolutie van een financieel instrument of een index, maar het aanvullend pensioen hangt niet rechtstreeks af van de prestaties van de onderliggende beleggingsportefeuille. Die beleggingsportefeuille weerspiegelt immers niet noodzakelijk het financieel instrument of de index waarnaar de pensioentoezegging verwijst.
De mededeling van de feitelijke beleggingsportefeuille veronderstelt dat de pensioeninstelling aan de aangeslotene een gedetailleerde samenstelling van de portefeuille moet overmaken, namelijk met een nauwkeurige opsomming van alle beleggingen uit die portefeuille die concreet inzicht biedt in de onderliggende activa.