e. Wat kan u leren uit de kostentool?

Soms bepaalt de financiële instelling een prijsvork, waarbij de aangerekende kosten kunnen variëren tussen een vastgesteld minimum en maximum. In dit geval kan het mogelijk zijn om bij het sluiten van de overeenkomst te onderhandelen over deze kosten.

De kosten die de financiële instelling aanrekent, hebben een impact op het rendement dat u jaarlijks wordt toegekend en bijgevolg op de hoogte van uw bijkomend pensioen.

Er zijn twee soorten van kosten die inwerken op het resultaat:

De bijdragen die u stort, worden in de meeste gevallen niet volledig aangewend voor de opbouw van uw bijkomend pensioen: naast eventuele taksen en desgevallend ook premies voor een overlijdens- of een arbeidsongeschiktheidsverzekering, rekenen de meeste financiële instellingen hierop eerst instapkosten aan, soms ook inningstoeslagen of acquisitietoeslagen genoemd.

Voorbeeld: als er instapkosten van 6% worden aangerekend, zal er voor een bijdrage van 100 euro, slechts 94 euro effectief belegd worden.
Daarnaast worden doorgaans ieder jaar lopende kosten aangerekend op het volledige bedrag van uw opgebouwde reserves. Deze worden ook beheerskosten, beheersvergoedingen, inventaristoeslagen,… genoemd.

De instapkosten worden slechts eenmalig aangerekend, op het moment van de bijdragebetaling, en enkel op die bijdrage. De beheerskosten worden daarentegen jaar na jaar aangerekend en dit op het volledige bedrag van de opgebouwde reserves. U kan de verschillende kostentypes bijgevolg niet zomaar vergelijken. Alles hangt af van uw concrete situatie. De kostentool helpt u net om deze moeilijke vergelijking tot een goed einde te brengen voor uw concrete situatie.

Een voorbeeld van de wisselwerking tussen de beide kostentypes:

Stel dat u de keuze heeft tussen twee (fictieve) producten A en B met volgende kenmerken:

Kosten Product A Product B

Instapkosten 15% 0,5%

Lopende kosten 0,5% 2%

Welk product zal u het hoogste pensioenkapitaal opleveren indien u jaarlijks een bijdrage van 500 euro stort en uitgaat van een verwacht brutorendement van 4%?

Het antwoord hangt af van hoe lang uw pensioenproduct loopt:

Over een korte periode zullen hogere instapkosten zwaarder doorwegen.

In het voorbeeld heeft, na 15 jaar, het product A minder opgebracht dan product B.
Over een langere periode zullen de lopende kosten zwaarder doorwegen op het opgebouwde pensioenkapitaal, omdat zij jaar na jaar opnieuw worden aangerekend.

In het voorbeeld heeft, na 30 jaar, het product A meer opgebracht dan product B.

Periode Product A Product B

15 jaar € 8.189 € 8.554

30 jaar € 21.868 € 19.932

Dit voorbeeld toont aan dat er niet altijd een kant en klaar antwoord bestaat op de vraag welk product de laagste kosten heeft. Eenzelfde product kan goedkoper zijn voor persoon X, maar duurder zijn voor persoon Y louter en alleen omdat ze over een verschillende looptijd bijdragen betalen.

De kostentool laat u toe om de impact van de kosten op uw pensioen in te schatten op basis van alle relevante elementen: instapkosten, lopende kosten, hoe lang u spaart, de bijdragen en het vooropgestelde rendement.

Sommige producten beleggen op hun beurt in onderliggende beleggingsfondsen. Dit is het geval voor een tak 23 – verzekering of een pensioenfonds. Binnen tak 23 – verzekeringsproducten of pensioenfondsen worden, naast de kosten aangerekend door de financiële instelling, ook kosten ingehouden door de beheerders van deze onderliggende beleggingsfondsen. In de praktijk leiden deze kosten tot lagere rendementen. Deze kosten worden niet altijd opgenomen in de informatie die de instellingen verstrekken. Mocht de informatie waarover u beschikt niet duidelijk zijn, kunt u zich ook wenden tot uw instelling of eventueel uw makelaar.

Als consument wil u erover waken dat uw financiële instelling niet te veel kosten aanrekent. Deze hebben immers een negatieve impact op uw rendement. Daartegenover staat dat kosten onvermijdelijk zijn omdat het beheer van een pensioen nu eenmaal verschillende taken met zich meebrengt, zoals:

Het administratieve beheer van uw contract (bijv. jaarlijkse premie-aanpassingen, opstellen van fiscale fiches, …);
Het financiële beheer van uw pensioenreserves;
Het voorzien van een kwaliteitsvolle dienstverlening, met inbegrip van een periodieke informatieverstrekking over uw pensioen;
Snelheid van uitbetaling bij pensionering/overlijden;
Beheer van operationele risico’s, zoals cyber security, bescherming van persoonlijke gegevens, …;
…