De makelaars in bank- en beleggingsdiensten zijn onderworpen aan de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten (hierna “de AML-wet”). De FSMA is belast met het toezicht op de naleving van de AML-verplichtingen. De agenten in bank- en beleggingsdiensten zijn niet aan de AML-wet onderworpen, maar handelen onder het toezicht en de verantwoordelijkheid van hun principaal.
De hooggeplaatste leidinggevende en de AMLCO
De makelaars moeten 2 personen aanstellen, namelijk:
- een hooggeplaatste leidinggevende voor de antiwitwasbestrijding onder de leden van het wettelijk bestuursorgaan of, in voorkomend geval, van de effectieve leiding;
- een verantwoordelijke voor de tenuitvoerlegging van de AML-regeling binnen de onderneming. Die persoon wordt doorgaans de “AML Compliance Officer” of “AMLCO” genoemd. De AMLCO moet aan specifieke voorwaarden voldoen. Zo moet hij onder meer beschikken over:
- de nodige professionele betrouwbaarheid;
- de passende deskundigheid, kennis van de AML-reglementering, de beschikbaarheid, het hiërarchisch niveau en de bevoegdheden binnen de onderneming, die nodig zijn voor de effectieve, onafhankelijke en autonome uitoefening van deze functies.
De AMLCO moet binnen de onderworpen entiteit toezien op:
- de uitvoering van de algemene risicobeoordeling;
- de concrete tenuitvoerlegging van de door de onderworpen entiteit vastgelegde gedragslijnen, procedures en internecontrolemaatregelen;
- de analyse van de atypische verrichtingen en de opstelling van schriftelijke verslagen over die analyse;
- de doorzending van meldingen van vermoedens aan de CFI;
- de sensibilisering en opleiding van het personeel en, in voorkomend geval, van de agenten en de distributeurs;
- het opstellen, minstens eenmaal per jaar, van het activiteitenverslag. Dat verslag wordt doorgezonden naar de FSMA.
Rekening houdend met de omvang van de onderneming kan de functie van AMLCO ook door de hooggeplaatste leidinggevende worden uitgeoefend, als hij aan de betrokken functievoorwaarden voldoet.
De makelaar moet in zijn inschrijvingsdossier vermelden welke personen voor die functies zijn aangesteld.
De risicogebaseerde benadering en de maatregelen inzake financiële embargo’s en bevriezing van tegoeden
De tenuitvoerlegging van de risicogebaseerde benadering is een proces in 4 stappen:
- de uitvoering van de algemene risicobeoordeling, namelijk de identificatie en beoordeling van de risico’s waaraan de makelaar op grond van zijn activiteit is blootgesteld, en de definitie van de toegepaste risicocategorieën;
- de definitie van het passende organisatorische kader, dat ertoe strekt de gedragslijnen, procedures en interne controlemaatregelen te ontwikkelen die worden toegepast om de bij de algemene risicobeoordeling vastgestelde risico’s te beheren en te beperken;
- de uitvoering van een individuele risicobeoordeling voor elke cliënt vóór de aanvang van de zakelijke relatie. Bedoeling is de aan een cliënt verbonden risico’s te identificeren en te beoordelen, ook rekening houdend met de verrichting die hij wenst uit te voeren;
- de toepassing van de waakzaamheidsmaatregelen op de cliënt in functie van zijn risicocategorie.
De makelaar moet ook de maatregelen inzake financiële embargo’s en bevriezing van tegoeden naleven. Die verplichting is een resultaatsverplichting. Het uitgangspunt ervan is geen risicogebaseerde benadering, in tegenstelling tot andere bepalingen van de wet.
Meer informatie
De door de FSMA gepubliceerde documentatie is op haar website gebundeld in de rubriek “Strijd tegen witwassen van geld en financiering van terrorisme”. Daar vindt u ook animatiefilms.
U vindt meer informatie in de volgende FAQ’s:
- FAQ 16: Hoe lang moet ik de bewijsstukken bewaren die ik ter beschikking moet houden van de FSMA?
- FAQ 339: Wat is het jaarlijks activiteitenverslag over AML?